عید قربان، عید اضحی است و اضحی یعنی قبل از ظهر…و عیدی برای یادآوری کردن به آدمی تا نفسش را قربانی کند و خودش قربانی خواسته های نفسانی نشود و طریقت آن در این روز خواندن نماز عید و انجام قربانی تا قبل از رسیدن خورشید به میانه آسمان است، عیدی که خلاصه آن، اعتماد به بندگی  و مهربانی خدایی است که نگذاشت پدری ضبح شدن فرزندش را در با چشمانش ببیند…

هنوز آفتاب نزده است و خنکای نسیم عید قربان دل را تازه می کند. جمعیت از دور و نزدیک خودشان را برای اقامه نماز عید قربان به حرم می رسانند و مسیرهای منتهی به حرم مطهر رضوی قدم به قدمش مملو از عاشقان امامت و ولایت است. بیشتر مسافران و زائران از شب قبل در حرم ماندگار شده اند تا  تا سحرگاه عید بی دردسرتر باشند و از این قافله جانمانند. مشهدی ها هنوز ساعت شش صبح نشده و قبل از شروع مراسم خود را به حرم مراد و مریدشان، ثامن الحجج(ع) رسانده اند. بیشتر صحن ها و رواق های حرم مطهر امام مهربانی ها پر شده است و رواق امام خمینی(ره) در صحن پیامبر اعظم کانون این فریضه بندگیست.

عید قربانست و من آمدم مهمانیت…

فضای حرم نشان از تبریک عیدی بزرگ دارد. پرچم سبز رنگ گنبد و کتیبه های سر در ایوان ها که بعد از چند روزعزاداری برای شهادت امام محمد باقر(ع) در روز قبل و همزمان با دعای عرفه تعویض شده، بزرگترین نشانی این جشن و سرور است. در ورودی های حرم خادمان آب و مُهر و کارت های دعای قنوت نماز عید قربان را در بین نمازگزاران توزیع و جمعیت را به سمت صحن و رواق ها هدایت می کنند.

آغاز مراسم همراه با سلام و تهیت این روز بزرگ است و هم نوا با مجری و قبل از هر کلامی همه جمعیت دست به دعا برای سلامتی امام عصر والزمان(عج) می شوند. دعاهایی که از عمق جان و با دست های رو به آسمان تا بلندترین نقطه عرش می دوند تا به دست صاحبش برسند. با اعلام مجری برنامه، قاری قرآن برای خواندن کلام الله مجید به جایگاه می رود و آیاتی را می خواند. بعد از تلاوت قرآن، ده –دوازه نوجوان از گروه تواشیح گلدسته های حرم در جایگاه به صف می شوند و یک صدا با هم می خوانند…سلام ای نور رحمت خدا…سلام خورشید جمال ما…. سلام ای ماه شبای ما…سلام آقای امام رضا(ع)… به تکرار جمله سلام آقای امام رضا(ع) که می رسند بعضی ها به رسم ارادت رو به سوی گنبد دست به سینه برمی گردند و در وقت تکرار این قسمت برای ارادت خدمت علی ابن موسی الرضا(ع) قامتشان را با فروتنی خم می کنند.

زيبنده ‏ترين هديه به معبود نماز است…

بخش دیگر این مراسم بیان احکام نماز عید سعید قربان است. حجت الاسلام و المسلمین دهقان درباره نحوه خواندن نماز عید می گوید: عید سعید قربان یادآور اخلاص و بندگی پیامبر بزرگ خدا ابراهیم در پیشگاه خداوند است در وقتی که مامور شد برای ذبح فرزندش اسماعیل و پیامبر خدا از این امتحان سربلند بیرون آمد. سنت امروز غسل قربانی و نماز است. امام صادق(ع) می فرماید “پدرم و جد بزرگوارم علی ابن حسین(ع) قربانی می کردند و گوشت قربانی را به سه قسمت تقسیم می کردند. یک قسمت برای همسایگان، یک قسمت برای فقرا و قسمت دیگر را برای اهل خانه “. یعنی بخش بزرگی از این گوشت قربانی بین نیازمندان تقسیم می شد که در زمانه ما خوب است کسانی که از تمکن مالی برخودار هستند با عمل قربانی دست نیازمندان را بگیرند.

او ادامه می دهد: وقت نماز عید قربان، از طلوع آفتاب تا ظهر روز عید می باشدکه دارای دو رکعت است و در هر رکعت تعدادی تکبیر و قنوت دارد. خواندن نماز در زمان حضور ائمه(ع) واجب و به جماعت است و در زمان ما که امام زمان(عج) غایبند، خواندنش مستحب، و فرد می تواند این نماز را به تنهایی و یا به جماعت بخواند. در رکعت اول بعد از حمد و سوره پنج تکبیر و قنوت و در رکعت دوم بعد از حمد وسوره چهار تکبیر و قنوت خوانده می شود.

تکبیر هایی از جنس عشق …

احکام نماز یک به یک برای جمعیت توسط حجت الاسلام و المسلمین دهقان گفته می شود و بعد از اتمام احکام، دعای قبل نماز و تکبیرها را جمعیت یکصدا می گویند. هر چه به لحظه آغاز اقامه نماز عید فطر نزدیکتر می شویم، حضور جمعیت در صحن ها و رواق ها بیشتر و بیشتر می شود و صف ها فشرده تر… به درخواست مجری برنامه و برای گفتن تکبیرها جمعیت می ایستند… و طنین الله اکبر ولله الحمد در صحن و سرای حرم امام هشتم(ع) طنین انداز می شود.

گرمای اولین پرتوهای خورشید جان گرفته اند و خبر از گرمای این روز می دهند. اذن صلات بلند می شود و آیت الله علم الهدی نماینده ولی فقیه در استان خراسان قامت نماز عید قربان را در جوار مرقد مطهر علی ابن موسی الرضا(ع)می بندند… سکوتی همه صحن و رواق ها را فرا می گیرد… و تنها طنین سوره حمد امام جماعت، صدای فواره های آب و گاهی پریدن کبوتران است که شنیده می شود. جمعیت غرق بندگیست.

بعد از حمد در رکعت اول سوره اعلی خوانده می شود و با پایان یافتن آن و اولین تکبیر، همخوانی مکبّر و نمازگزاران برای دعای” اللهم اهل الکبریا و العظمه” حرم را پر می کند…زائران و مجاوران همه یک صدا در قنوت خدا را به صفاتش می خوانند و قسم می دهند و می خواهند تا بهترین ها را به آن ها عطا کند. خدایی که  اهل بزرگی و عظمت و بخشش و قدرت است… خطبه های نماز در وصف بندگی و شرخ آغاز دهه ولایت و امامت است که توسط آیت الله علم الهدی بیان می شود.

بعد از نماز در چایخانه ها، توزیع شربت به جای چای، کام زائران و مجاوران را شیرین می کنند و عده ای بنا به بضاعتشان مقداری پول را به صندوق های نذر قربانی می اندازند. بعضی ها که مسافر راه دورند تلفنی یا تصویری، دل های نزدیکانشان را چند لحظه ای به عید دیدنی از گنبد و بارگاه مام هشتم(ع) دعوت می کنند…همیشه عید ها هوای حرم فرق دارد….مهم نیست چه وقتی از سال یا روز است آدم احساس می کند که تازه آغاز بهار است….

طاهره فجر داودلی